Edukacja matematyczna
Szanowni rodzice w związku z ogłoszeniem w dniu 13.03.2020 r. przez Premiera Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce, kadra pedagogiczna z naszego przedszkola zachęca do działań edukacyjnych z naszymi przedszkolaczkami. Ze względu na zaistniałą sytuację na naszej stronie pojawią się różnego rodzaju propozycje zabaw oraz zadań dla dzieci oraz państwa do wykonania w domu. Zachęcamy do systematycznego zaglądania na poszczególne zakładki specjalnie przygotowane i posegregowane.
Zabawy matematyczne:
- Paluszek i główka
Na kartce w pionie wpisujemy kolejno cyfry, obok każdej rysujemy głowę gąsienicy. Zadaniem dziecka jest domalowanie paluszkiem zamoczonym w farbie takiej liczby brzuszków, jaką wskazuje cyfra. Pierwsza gąsienica będzie bardzo krótka, ostatnia bardzo długa. To ćwiczenie wykonane do końca świetnie ukaże dziecku różnice pomiędzy poszczególnymi cyframi, podziała na wyobraźnię.
- Wycinanki
Jeśli macie dziurkacz szczypcowy lub inny, niech dziecko wytnie tyle dziurek w kartce, ile wskazuje cyfra.
- Wyklejanki – malowanki
Niech dziecko wylepi cyfrę plasteliną, wydzierankami z kolorowego papieru, małymi pomponami albo pomaluje farbką, cokolwiek, byleby spełniało swoje artystyczne zapędy, mieszcząc się w granicach kształtu cyfry.
- Nauka z muzyką
W naukę liczenia przez zabawę włączmy również zmysł słuchu. Ile razy uderzyłam łyżką w garnek? Ile razy klasnęłam? Ile razy klepnęłam cię w kolano czy plecy?
- Szczypce w ruch
Do tej zabawy potrzebne nam są pojemniki w postaci wytłoczek po jajkach albo foremek na muffiny, szczypce do grilla czy cukru w kostkach i dowolne drobne elementy. Na dnie pojemnika kładziemy karteczki z cyframi, a zadaniem dziecka jest włożyć do niego tyle przedmiotów, ile wskazuje cyfra. W tej zabawie świetnie sprawdzają się guziki, kamyki czy małe pompony pasmanteryjne.
- Nakarm mnie
Przygotowujemy arkusze z ulubionymi zwierzętami dziecka. Na brzuszku powinny mieć przyklejoną bądź wydrukowaną cyfrę. Na osobnych karteczkach drukujemy małe przysmaki zwierząt. Dziecko losuje kartę, jeśli jest to żabka z cyfrą 5, jego zadaniem jest położyć na arkuszu 5 karteczek z muchami, jeśli pszczółka z cyfrą 3 – 3 karteczki z kwiatkami.
- Opowiadanie zaobserwowanej historyjki obrazkowej
- Figurowe postacie!
Najbliższy dziecku temat to rodzina. Proponujemy bardzo prostą pracę plastyczną o rodzinie wykonaną na bazie figur geometrycznych. Z tą pracą poradzą sobie nawet maluchy!
Materiały i przybory:
- kolorowy papier
- nożyczki
- klej
- kredki np.: Bambino
- Matematyczne Biedronki
Biedronki z nakrętek poszukujące swoich listków. To zabawa, która rozwija umiejętności liczenia, rozwiązywania prostych zadań matematycznych, a także kształci pamięć… nie tylko dzieci 🙂 Młodsze dzieci dopasowują biedronkę do listka, a starsze uważnie słuchają zadań jakie wymyślą rodzice.
- Pudło na żetony
Wycinamy żetony z kolorowego, grubego papieru, w pudle robimy szpary. Każda z nich ma przyporządkowany kolor i cyfrę. Przykładowo pierwsza szpara będzie oklejona dookoła kolorem niebieskim, obok będzie cyfra 1; wykonujemy więc jeden żeton w kolorze niebieskim. Druga, oklejona kolorem zielonym, obok będzie miała cyfrę 2, więc musimy wykonać dwa zielone żetony. Dla ułatwienia możemy zrobić różne rozmiary szpar dla określonych kolorów – ale muszą im odpowiadać odpowiednio różne rozmiary żetonów.
- Przeciąganie sznurka
Na grubej kartce (gramatura minimum 250 g/m2) drukujemy bądź rysujemy cyfry. Następnie ich wnętrze dziurawimy śrubokrętem albo ołówkiem. Zadaniem dziecka jest przewlekanie sznurka przez dziurki wzdłuż ścieżki danej cyfry. Zamiast kartki można użyć tektury albo styropianowych tacek po produktach spożywczych.
- Rysowanie paluszkiem
Do pudełka (np. po butach) wsypujemy piasek. Losujemy kartę i prosimy dziecko, żeby narysowało paluszkiem w piasku kształt wylosowanej cyfry.
- Losowanie
Przed tą zabawą można wybrać się na spacer w poszukiwaniu skarbów. Kamyki, patyczki, szyszki będą doskonale się nadawały. Skarby wsypujemy do worka i prosimy o wylosowanie 5 szyszek. Dziecko musi zaangażować w tę zabawę zmysł dotyku. Na końcu prosimy o wskazanie karty z cyfrą 5.
- Przyczepianie klamerek
Do kartki z wydrukowaną cyfrą dziecko przypina tyle klamerek do bielizny, ile wskazuje cyfra. Grzbiety klamerek możemy pokolorować na taki kolor jak cyfra na kartce. To ułatwi sortowanie.
- Wyszukaj i policz
Do tej zabawy dobrze jest mieć przygotowany stały zestaw pomocy edukacyjnych. Mogą to być guziki czy koraliki w określonych kolorach albo wydrukowane szablony. Rozkładamy je na stoliku i prosimy o odnalezienie i policzenie np. czerwonych koralików, zielonych guzików, pszczółek czy biedronek. Na koniec dziecko ma odnaleźć kartę z cyfrą odpowiadającą ilości.
- Sortowanie
Przygotowujemy 10 miseczek, kubeczków czy rolek po papierze toaletowym; numerujemy je kolejno. W osobnym pojemniku trzymamy przedmioty, które będą segregowane. Mogą to być guziki, kasztany, patyczki czy jakiekolwiek inne skarby. Dziecko wrzuca do środka liczbę przedmiotów odpowiadającą cyfrze podanej na pojemniku.
- Lokomotywa
Drukujemy wagony z określonymi cyframi i wsadzamy pasażerów lub wybrany przez dziecko towar w takiej ilości, jaka jest wskazana na wagonie.
- Liczenie ze smakiem
Kto powiedział, że do nauki liczenia nie można włączyć zmysłu smaku? Na podwieczorek przygotujmy kilka miseczek z różnymi smakołykami: rodzynkami, pestkami dyni, kawałkami owoców. Dziecko wybiera kartę i kładzie sobie (do jogurtu, na talerzyk albo prosto do buzi) tyle wybranego smakołyku, ile wynosi wartość wylosowanej cyfry. Jest to motywacja do szybkiego zrozumienia, która cyfra oznacza mniej, a która więcej.
- Nawlekanie koralików
Dziecko losuje kartę, a następnie nawleka na sznurek czy rzemyk odpowiednią liczbę koralików.
- Zabawa klockami
Przyklejamy cyfry do klocków albo po prostu budujemy wieżę z takiej ich liczby, jaka jest wskazana na wybranej karcie.
- Koło i klamerki
Wycinamy z papieru koło i dzielimy je na 10 równych części. W każdej rysujemy kolejno określoną liczbę kropek: 1, 2, 3… Na brzegach klamerek do bielizny wypisujemy cyfry 1–10. Zadaniem dziecka jest dopasować cyfrę do liczby kropek w danym przedziale i przypiąć odpowiedni spinacz.
- Piosenka o cyferkach – https://www.youtube.com/watch?v=JdcGTOAAuKg
- Rozwijanie spostrzegawczości – szukanie różnic
- „Grzybki do koszyka” – skonstruowanie z dziećmi gry planszowej w formie ściganki, poprzez naklejenie kolorowych kół z papieru. Następnie dorysowywanie drzew, zwierząt, roślin znajdujących się w lesie. Poruszanie się po planszy trzema różnymi grzybkami, o tyle pól ile wskazuje liczba oczek na kostce. Wprowadzenie dodatkowych zasad: zaczyna najmłodszy z graczy; gdy spotkają się dwa grzybki na jednym polu gracze witają się podając sobie rękę; nagrodzenie oklaskami grzybka, który pierwszy wskoczył do koszyka.
- „Kolce jeża” – zabawa słuchowo – matematyczna z wykorzystaniem kolorowych patyczków. Układanie patyczków w zależności od ilości usłyszanych dźwięków granych na instrumencie. Następnie wykonanie kolorowych jeży, naklejanie małych kolorowych patyczków.
- „Sweter z guzikami” – zabawa matematyczna polegająca na dodawaniu lub odejmowaniu guzików na swetrze, zgodnie z liczbą wyrzuconych oczek na kostce.
Pomoce do zabawy:
- szablon swetra z brystolu z zaznaczonymi miejscami na guziki;
- duża piankowa kostka do gry z oczkami;
- guziki w różnych kształtach.
Gracze kolejno toczą kostką lub zostają wybrane za pomocą rymowanki „raz, dwa, trzy teraz kostką kulasz ty”, następnie liczą oczka na kostce i układają lub zabierają guziki ze swetra. Doskonalenie logicznego myślenia w trakcie ustalania i szukania możliwych rozwiązań (czy możemy zabrać lub dołożyć guziki). Kształtowanie umiejętności liczenia w zakresie sześciu elementów.
- wiersz M. Terlikowskiej „W pogoni za kwadratem ”
Kwadrat – to jest dziwna figura,
bo nie wiadomo,
gdzie dół
a gdzie góra.
Do góry głową czy na dół głową.
Zawsze wygląda jednakowo.
Ma równe kąty, ma równe boki,
Tak samo długi jest – jak szeroki.
Piosenka o figurach geometrycznych – https://www.youtube.com/watch?v=Lv-1s65cgJM
- ZABAWA Z SYLWETAMI PTASZKÓW:
Cel : rozwijanie orientacji przestrzennej
- „Połóż ptaszka” – pomoce: sylwety: ptaszka i drzewa wykonane wspólnie Rodzic – dziecko. Dziecko układa sylwetę ptaszka zgodnie z poleceniami Rodzica na góry, na dole, nad drzewem, pod drzewem, obok , z prawej i z lewej strony, w środku. Następnie dziecko opowiada o swoim ptaszku „gdzie się znajduje?”
- Zabawa „Idź prosto, na lewo, na prawo
Pomoce: 5 – 10 dowolnych przedmiotów, kartka papieru, ołówek lub pisak
Rodzic rozstawia przedmioty na podłodze w określonym układzie, staje w odległości kilku kroków od pierwszego z nich, a następnie przechodzi od jednego do drugiego mówiąc równocześnie: „Idę prosto, na prawo, na lewo, prosto i znowu na prawo”. Powtarzając tę samą trasę po raz drugi prosi, aby dziecko samo określiło kierunek marszu od pierwszego do ostatniego, a następnie narysowało drogę na kartce. Po czym dziecko staje przed przedmiotem i porusza się tą sama drogą. Następnie Rodzic wydaje polecenia dziecku, które porusza się zgodnie z instrukcją od pierwszego przedmiotu do ostatniego.
- ZABAWY Z GUZIKAMI:
Cel: Kształtowanie umiejętności klasyfikowania w życiu codziennym
- Wysypujemy guziki i układamy kubeczki plastikowe lub inne dostępne pojemniki, następnie proponujemy dziecku „podzielmy guziki według kolorów, ale żeby nam się nie myliło, oznaczymy kubeczki” – kolorujemy kartoniki na takie kolory, w jakich mamy guziki i układamy obok spodeczków. Po posortowaniu guzików pokazujemy kolejne podzbiory i pytamy: te guziki są… a te…”, aby wyraźnie dziecku zasygnalizować oddzielność zbiorów.
- Proponujemy inny podział guzików, ze względu na liczbę dziurek, na kartonikach rysujemy tyle kropek, ile jest dziurek: jedną dla guzików z „pętelką”, dwie dla dwóch dziurek i cztery dla czterech. Następnie dzielimy guziki i znowu podkreślamy podział na zbiory.
- Guziki można też podzielić ze względu na wielkość. Na 3 kartonikach rysujemy kółka – od najmniejszego do największego i dokonujemy podziału zbioru guzików ze względu na wielkość. W trakcie sortowania zapewne okaże się, że jest spory podzbiór guzików, których nie da się przyporządkować. Takie guziki odkładamy do osobnego kubeczka.
- CZARODZIEJSKI WOREK
Cel: Utrwalenie kształtów i nazw figur geometrycznych: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt.
Dziecko otrzymuje woreczek, w których znajdują się klocki w kształcie koła, kwadratu, prostokąta, trójkąta/ figury geometryczne/. Na hasło „Szukamy koła”, dziecko wyszukuje za pomocą dotyku odpowiedniej figury.
- KOSZ Z FIGURAMI
Cel: Utrwalenie kształtów i nazw figur geometrycznych: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt . Kształtowanie umiejętność przeliczania w dostępnym zakresie i tworzenia zbiorów wg jednej cechy.
Rodzic z dzieckiem przygotowuje wycięte z kolorowego papieru figury geometryczne, które wkłada do koszyczka oraz jednorazowe talerzyki lub wycięte z papieru, na których przykleja po jednej figurze. Rozpoczyna zabawę od recytacji wiersza:
Koszyk pełen figur mam
Pomieszały mi się tam.
Bardzo proszę Cię Kochanie
ułóż je zgodnie z kształtami.
Dziecko segreguje figury na talerzyki oznaczone kartonikami z odpowiednim kształtem
(trójkąt, kwadrat, koło, prostokąt). Przeliczają ich ilość.
- MIARA I MIERZENIE
Cel: kształtowanie umiejętności dokonywania pomiarów długości przedmiotów
- Mierzenie krokami, stopa za stopą, łokciami, palcami.
- Rodzic: Ciekawe jaka jest odległość od tego miejsca/wyznaczamy dziecku miejsce np. dywan, fotel, kanapa itp./ do telewizora, biurka itp.(wskazanie miejsca odkąd – dokąd). Zmierzę krokami a ty licz głośno moje kroki. Teraz ty zmierz tą odległość swoimi krokami, a ja je policzę. Skąd różnica w pomiarze?
- Rodzic: Zmierzymy długość stołu. Nie zrobię tego za pomocą kroków, ani stopa za stopą tylko pokaże Ci inny sposób: tak się mierzy łokciem (przesuwa łokieć do krawędzi stołu, wyrównuje, odmierza do końca palców i w to miejsce ponownie przykłada łokieć) – Odmierzyłem dwa łokcie i został jeszcze kawałek. A teraz zmierzę stół dłonią….zmierzę go palcami….Dzięki tym pomiarom wiem jaka jest długość stołu: dwa łokcie, trzy dłonie i trzy palce. Następnie w/wykonane czynności pomiarowe wykonuje dziecko.
- Porównywanie długości dwóch sznurków;
- Podobieństwa narzędzi do mierzenia długości – miarka krawiecka, miarka stolarska, taśma miernicza, linijka szkolna.
- Pomiar wody w butelce.
- Dwie takie same butelki. Odmierzamy takie same proporcje wody. Wlewamy wodę do butelek. Jedna stoi pionowo, drugą układamy w poziomie. Obserwowanie i wyciąganie wniosków.
- Kilka butelek takiej samej pojemności, do których wlewamy różne ilości wody. W których butelkach jest więcej wody, a w których najmniej?
- Ile kubków wody mieści się w butelce?
Serdecznie zachęcamy rodziców do zabaw z „Misiem Matematysiem”:
1) Rozumienie przestrzeni.
- Miś siada na przeciwko dziecka, a drugi na przeciwko rodzica. Prosimy dziecko : połóż misia obok siebie, za sobą, na sobie, pod sobą.
- Wskazywanie elementów pomieszczenia: okno, drzwi, krzesło …
Poznawanie przestrzeni zaczyna się od świadomości własnego ciała. Najpierw dziecko kształtuje poczucie – to jestem ja, tak wyglądam, mam swoje imię, wiem jak nazywają się części mojego ciała. Taka świadomość pozwala na rozpatrywanie otoczenia ze swojego punktu widzenia tzn. dziecko zdaje sobie sprawę z tego, że coś znajduje się przed nim lub za nim, jest nad nim lub pod nim. Kształtowanie orientacji przestrzennej jest ważne dlatego, że pozwala dziecku lepiej rozumieć swoje otoczenie i sprawniej w nim funkcjonować. Należy pamiętać, że dziecko poznaje przestrzeń poprzez własny ruch obserwując ją, odczuwając i nazywając słowami własne doświadczenia.
2) Kształtowanie schematu swojego ciała.
- Ćwiczenia nastawione na kształtowanie schematu ciała:
moja głowa – potrafię nazwać jej części i wiem co oznaczają miny
moje ręce – potrafię nazwać ich części i wiem co wyrażają gesty
moje nogi – potrafię nazwać ich części i wiem, że nogi także mówią (sposób chodzenia)
mój tułów – potrafię nazwać jego części
wykonuję rysunek samego siebie, mamy, taty…
3) Rozwijanie zdolności do przyjmowania własnego punktu widzenia.
Zajęcia tego cyklu polegają na wyprowadzeniu kierunków w przestrzeni od
własnego ciała oraz dalszemu kształtowaniu świadomości własnego ciała.
- Określanie przestrzeni – ćwiczenia z kartką papieru. Kładziemy na
podłodze dużą kartkę papieru, dziecko staje na niej. Żeby odczuło w tym
miejscu stoję trzeba położyć dłonie na jego głowie, lekko nacisnąć i
powiedzieć tu, w tym miejscu jesteś.
Następnie powiedzieć: podnieś ręce do góry…, weź piłeczkę i podrzuć do
góry, popatrz jak spada w dół. Tam jest dół. Stoję za tobą… itp. - Chodzenie pod dyktando jest to kontynuacja wcześniejszych ćwiczeń, dorosły stoi obok dziecka i mówi: dwa kroki w prawo, trzy do przodu, dwa w tył…
Ćwiczenia z woreczkiem dorosły mówi gdzie dziecko ma położyć woreczek,
przed sobą, za sobą, z tyłu…
4)Rytmy.
Jest to sposób rozwijania umiejętności skupiania uwagi na prawidłowościach i korzystania z nich w różnych sytuacjach. Ćwiczenia rytmiczne sprzyjające dostrzeganiu regularności układanie prostych rytmów (kółko, patyk, kółko, patyk), odczytywanie i kontynuowanie rytmu wysłuchiwanie i dostrzeganie regularności w rytmach usłyszanych ćwiczenia rytmiczne wykonywane ciałem. Rytmiczna organizacja czasu są to ćwiczenia mające uświadomić dziecku rytmiczną organizacja czasu -następstwo dnia i nocy, dni tygodnia, miesięcy, pór roku.
5) Mierzenie długości.
Zanim dziecko pozna jednostki miary (1 cm, 1 m, 1 km itd.) powinno poznać sens pomiaru. Jest to kolejny aspekt myślenia operacyjnego, np. Spostrzeganie stałości długości „dróg” ułożonych z 10 patyczków w rożny sposób – w formie prostej lub łamanej. Dziecko będące na etapie myślenia przedoperacyjnego będzie konsekwentnie twierdzić, że droga z patyczków ułożona w linii prostej jest najdłuższa, mimo, że obejrzy przekształcenie w linie krętą, potem na powrót w prostą (ilość patyczków w przekształceniach się nie zmienia). Należy przyjąć, że dziecko na tym etapie rozumowania kieruje się inną logiką, niż my dorośli i że nasze słowa, wyjaśnienia niewiele zmienią. Dziecko, pod wpływem wielu podobnych doświadczeń, samo będzie dojrzewać do innego, bardziej zaawansowanego sposobu rozumowania. Głównym więc zadaniem dorosłych jest stwarzanie wielu sytuacji, zmuszających malucha do ich analizowania.
Do ćwiczeń mierzenia możemy używać klocków, patyków, sznurka, chodu stopa za stopą, kroków itp.
6) Liczenie.
Wywodzi się z rytmu i gestu wskazania. Dziecko najpierw wyodrębnia wzrokiem lub gestem to, co chce policzyć. Potem dotyka lub wskazuje przedmioty i określa je liczebnikami. Na początku stosowania tej reguły liczone obiekty muszą być ułożone w szeregu lub w rzędzie ponieważ pomaga to uchwycić rytm liczenia i respektować regułę jeden do jednego. W miarę nabywania wprawy obiekty do policzenia mogą być zgrupowane. Liczebnik wymieniony na końcu liczenia ma podwójne znaczenie: dotyczy ostatniego liczonego przedmiotu i określa ile jest ich razem.
W jaki sposób trzeba wspomagać dzieci w kształceniu schematu liczenia Do kształtowania umiejętności liczenia w codziennych warunkach należy zgromadzić dużo drobnych przedmiotów np: kasztany, orzechy, ziarna fasoli, patyczki, klocki. Działalność matematyczna nie musi dotyczyć tematu zajęć.
Schemat, który nie może zostać zaburzony podczas nauki liczenia:
Konkret (manipulacje) – obraz – symbol
Kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania obejmuje proces począwszy od liczenia konkretnych przedmiotów przez liczenie na palcach aż do rachowania w pamięci. Zapisywanie czynności matematycznych zgodnie z możliwościami dzieci stanowi bezpośrednie przygotowanie do tego, co będą robiły na lekcjach matematyki w szkole.
Układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych jest dalszym rozwijaniem umiejętności rachunkowych dzieci i stanowi przygotowanie ich do tego, co będą robiły na lekcjach matematyki w szkole.
Wskazówki według których należy organizować sytuacje sprzyjające kształceniu umiejętności liczenia: wskazanie gestem, spojrzeniem i słowem obiektów do policzenia zachęcenie dziecka do szacowania:
- policz
- pokaz prawidłowego liczenia
7) Klasyfikacja.
To zdolność do logicznego grupowania przedmiotów według ich cech i właściwości.
Rozwój klasyfikacji:
- poziom kolekcji
- klasyfikacja operacyjna
Program Dziecięca matematyka przewiduje następujące treści kształcenia wspomagające rozwój klasyfikacji:
- oglądanie i porównywanie obiektów oraz dostrzeganie ich podobieństw i różnic
- wdrażanie do grupowania obiektów i słownego uzasadnienia, dlaczego pasują do siebie
- grupowanie czyli rozdzielanie różnych obiektów według różnych kryteriów np: przynależności (do kogo należą) lub miejsca gdzie się zwykle znajdują, do czego służą
- wdrażanie dzieci do rozumienia sensu sprzątania – przedmioty mają być we właściwych miejscach
- klasyfikowanie różnych obiektów i słowne określanie utworzonych zbiorów.
8) Kształtowanie pojęcia liczby.
dla kształtowanie pojęcia liczby ważne są dwa zakresy:
- operacyjne rozumowanie potrzebne przy ustalaniu stałości liczebności porównywanych zbiorów. Chodzi o to, by dziecko potrafiło ustalić równoliczność przez tworzenie par, a także było pewne co do stałości liczby elementów w zbiorze, chociaż widzi, że są one przemieszczane lub zakrywane
- operacyjne ustawianie po kolei pozwalające określić dziecku miejsce wybranej liczby w szeregu liczb, a potem wskazać liczby następne i liczby poprzednie. Pomoże to zrozumieć aspekt porządkowy i miarowy liczby naturalnej.
9) Ćwiczenia wspomagające rozwój operacyjnego myślenia.
Ustalenie stałości liczby elementów w zbiorze dzieci które potrafią już wnioskować o stałości elementów wiedzą, że zmiana układu (przesuniecie, przełożenie) nie ma wpływu na liczebność zbioru. Rozumują operacyjnie, a zauważone zmiany traktują jako odwracalne i są przekonane o stałości liczby obiektów. Ćwiczenia wspomagające ustalenie stałości liczby elementów w zbiorze:
układanki z trójkątów
układanki z prostokątów
układanki z kółek
10) Konstruowanie gier przez dzieci hartuje odporność emocjonalną i rozwija zdolność do wysiłku umysłowego. Jest to także dalsze ćwiczenie umiejętności rachunkowych dzieci.
11) Figury geometryczne.
Dzieci akceptują kształty geometryczne tylko jako cechy istniejących i znanych rzeczy. Na przykład koło wyłania się w umyśle dziecka z obserwowania i manipulowania rozmaitymi kółkami, talerzykami, monetami, a także w trakcie rysowania słońca, piłki. Z tych doświadczeń dziecko powoli wydobywa wspólną cechę tych przedmiotów, podobnie jest jeśli chodzi o kwadrat czy trójkąt.
12) Zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia.
Ważenie, podobnie jak pomiar długości, jest potrzebną umiejętnością życiową. W programie nauczania matematyki ważenie mieści się w treściach „umiejętności praktyczne” . Obejmuje także kształtowanie ważnych czynności umysłowych potrzebnych dzieciom do rozwiązywania zadań.
13) Mierzenie płynów
– to ćwiczenia, które pomogą dzieciom zrozumieć, że np. wody jest tyle samo, chociaż po przelaniu wydaje się jej więcej lub mniej. Doświadczenia te ułatwią dziecku zrozumieć sens mierzenia i rozwiązywania zadań.
14) Przyczyna i skutek oraz przewidywanie tego, co też zdarzyć się może. Ten obszar wspomagania rozwoju pomoże dziecku lepiej rozumieć zmieniającą się rzeczywistość i decyzje dorosłych. Dzięki temu dziecko będzie podejmowało mądrzejsze decyzje w sytuacjach społecznych i w zadaniach typu matematycznego.
Miś, który odgrywa ważną rolę edukacyjną: dla misia dziecko ułoży zadanie i potem „wspólnie”je z nim rozwiąże, misiowi dziecko opowie o swych wątpliwościach i spostrzeżeniach, misia można „nauczyć” liczyć, dodawać i odejmować.
Opracowano na podstawie programu „DZIECIĘCA MATEMATYKA”
- Matematyczne wyliczanki:
Jabłko, gruszka i daktyle –klaśnij w ręce razy tyle (3 razy)Kapusta i ogórek –tyle razy podskocz w górę (2 razy)Marchewka, pietruszka, bób –tyle razy przysiad zrób (3)Kalarepka i mak –za uszy 2 razy się złap.
- Zgaduj-zgadula
Zagraj z dzieckiem w prostą grę. Pozwól dziecku trzymać w dłoniach od 2 do 10 przedmiotów i potrząsać nimi (monety, guziki lub inne małe przedmioty, które przy potrząsaniu powodują hałas). Potrząsając nimi dziecko powie: „Zgadnij, ile ich mam!” Trzeba zgadnąć, iloma przedmiotami dziecko potrząsa (sądząc po odgłosie). Następnie ty potrząsaj przedmiotami, a dziecko niech zgaduje. Po każdej zgadywance sprawdź, ile było przedmiotów licząc je.
- „Liski” -W. Chotomska
Cztery małe, rude liski piły mleko z jednej miski. Jeden lisek z drugim liskiem powsadzały łapki w miskę. Trzeci lisek z czwartym liskiem weszły w miskę z wielkim piskiem. I wylały mleko z miski cztery małe rude liski.
- KONSTRUOWANIE GIER – ETAPY
Konstruowanie gier służy wzmacnianiu potencjału twórczego dziecka, aby mogło ono śmiało projektować i wytrwale realizować swoje pomysły.
- Na początek gra – ściganka (narysowane na kartce lub ułożone na stole, dywanie itp. koła, kwadraty, które wyznaczają trasę gry) – potrzebna kostka i pionki.
- Gra – opowiadanie „Biały i czarny kotek”(start, droga z kratkami, na których można spotkać psa, myszkę itd. na końcu meta). Kotki wędrują do miski mleka. Muszą pokonać długą drogę. Po drodze spotykają psa w budzie –muszą go ominąć. Idą dalej, a tu woda zerwała mostek . Kotki nie chcą zamoczyć łapek i szukają drogi okrężnej. Kotek, który stanie na zamalowanym polu (przy myszce) nie może przepuścić takiej okazji i biegnie za nią, cofając się na wskazane pole, a myszka chowa się do mysiej dziurki. Wygrywa kotek, który pierwszy dobiegnie do miski z mlekiem.
- Gra z rozbudowanym wątkiem matematycznym – ,,Zbieramy kwiatki na łące ” . Idąc przez łąkę zbieramy stokrotki, które są ułożone po obu stronach trasy (mogą to być kamyki, guziki, fasolki lub kwiatki wykonane przez dziecko). Każdy gracz ma wazon, do którego zbiera kwiatki. Po skończonej grze trzeba policzyć stokrotki, aby dowiedzieć się kto jest zwycięzcą. Jeśli dziecko ma problem z liczeniem, proponujemy mu, aby ustawiło rzędem swoje kwiatki i podpowiadamy mu liczebniki. Następnie liczymy kwiatki dorosłego -wspólnie ustawiamy je pod kwiatkami dziecka, aby mogło je porównać ,, jeden do jednego”. Liczymy głośno stokrotki. Kto ma więcej? Kto wygrał?
- Orientacja przestrzenna to kształtowanie umiejętności, które pozwalają dziecku dobrze orientować się w przestrzeni i swobodnie rozmawiać o tym , co się wokół niego znajduje.
- 3-4 latki
- Prezent dla misia
Do zabawy potrzebna będzie ulubiona maskotka dziecka, np. miś, kilka cukierków i kolorowych piłeczek. Trzylatkowi pokazujemy kolejno na palcach ile ma podarować misiowi cukierków a ile piłeczek. Następnie prosimy dziecko o dokonanie oceny, czego miś otrzymał więcej cukierków czy piłeczek? Możemy pomóc dziecku układając w jednym rzędzie cukierki a w drugim piłeczki, tak aby każda piłeczka była pod cukierkiem. Dorosły sprawdza poprawność wykonywania zadania, koryguje ewentualnie popełnione błędy. Zabawa uczy dziecko liczenia oraz doskonali pojęcia: „mniej” i „więcej”.
- Mały, średni, duży
Do zabawy potrzebne będą trzy pudełka i trzy maskotki różnej wielkości. W każdym pudełku należy zrobić otwór dopasowany do rozmiarów maskotki. Pudełka ustawiamy na podłodze jedno obok drugiego. Ustalamy z maluchem, że będą to domki pluszaków, ale maskotki nie wiedzą, czyj jest który domek. Dziecko musi im pomóc w dokonaniu wyboru. Zaczynamy od teatrzyku samorodnego, bawiąc się na oczach dziecka: Duży miś chce wejść do małego domku. O nie! Nie zmieści się! To może zmieści się do średniego domku? Oj, też nie! To może do dużego domku? Tak, to właśnie tu mieszka duży miś!W kolejnym etapie prosimy dziecko, aby samo znalazło odpowiedni domek dla dużego misia. Analogicznie postępujemy z pozostałymi maskotkami. Zabawa uczy porównywania wielkości, rozpoznawania stosunków przestrzennych, rozumienia pojęć „mały”, „średni”, „duży”, rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe oraz pozwala zrozumieć, że postawiony problem można rozwiązać przez próbowanie i działanie.
4-5 latki
- Budujemy wieżę
Do tej zabawy potrzebne są klocki o jednakowej wysokości (np. lego) oraz kostka do gry. Gracze na przemian rzucają kostką, która wskazuje liczbę klocków, jakie możemy ustawić jeden na drugim. Nie jest tu potrzebna umiejętność liczenia do sześciu, ale jednoznacznego przyporządkowywania obiektów, tzn. ustawiania ich w pary i w efekcie dobierania takiej samej liczby klocków, co liczba kropek na kostce. Gra toczy się do 5 kolejek. Wygrywa ta osoba, która w tym czasie utworzy wyższą wieżę. Prosimy dziecko, aby to ono oceniło, kto został zwycięzcą. W trudniejszym wariancie przygotowujemy klocki różnej długości (ale nadal tej samej wysokości). Gramy tak długo, aż czyjaś wieża się przewróci. Pozostała osoba zostaje zwycięzcą. W ten sposób uczymy dziecko eksperymentować z zasadami utrzymywania równowagi. Zabawa uczy przyporządkowywania, liczenia, równoważenia, rozwija motorykę dziecka i jego intuicje fizyczne oraz myślenie przyczynowo-skutkowe.
5-6 latki
- Powiedz, co tam widzisz?- zabawa słowno- logiczna. Oglądanie książeczek ze zwróceniem uwagi na numerację stron.
Prezentujemy dzieciom małą książeczkę z obrazkami lub z krótki tekstem:
- zwracamy uwagę na numerację stron
2) podajemy książeczkę w koło , dzieci otwierają książeczkę po kolei, mówią numer wybranej strony np. strona pierwsza, druga itp.
3) dziecko losuje numer strony od 1 do 10 (można dalsze strony dla dzieci zdolniejszych), odnajduje ją w książeczce
4) Dorosły odczytuje tekst na wylosowanej stronie.
- Co się zmieniło? Rozwijanie logicznego myślenia , dostrzeganie zmienności poprzez dodanie lub odłożenie poszczególnych elementów
Dziecko manipuluje „patyczkami logicznymi”(mogą być kredki, cukierki, guziki itp.) i wykonuje działania zgodnie z zabawą np.
1) do solenizanta przyszły 2 koleżanki ( rozkłada 2 patyczki), potem 4 kolegów. Ile jest razem?
2) następnie przyszły 3 dziewczynki. Ile było gości?
Po dołożeniu patyczków sprawdzamy ilość gości , zastanawiamy się czy jest jeszcze miejsce dla pozostałych gości
3) Następnie goście rozchodzą się do domów – odkładamy patyczki i przeliczmy ile gości jeszcze zostało?
- Gra w klasy
Jest to zabawa na wolnym powietrzu. Należy narysować kredą na chodniku diagram postaci złożonej z koła (głowa) i połączonych kwadratów (korpus i ramiona). Poszczególne pola trzeba ponumerować od 1 do 8 jak na rysunku. Następnie dziecko rzuca kamień tak, aby trafić w pole 1. Skacze na to pole, podnosi kamień, a następnie przeskakuje po pozostałych polach, stając w polach 2 i 6 na jednej nodze, a na polach 4-5 oraz 7-8 w rozkroku. Tam wykonuje podskokiem obrót i wraca w ten sam sposób. Potem swoją kolejkę wykonuje rodzic. W kolejnej rundzie trzeba trafić kamieniem w pole 2 i tak dalej. Dzięki tej zabawie dziecko poznaje cyfry i ich kolejność oraz ćwiczy koordynację ruchową.
- Rozwijanie orientacji przestrzennej
Prosta zabawa dla dzieci w różnym wieku podczas której dziecko uczy się orientacji i odtwarzania. Potrzebujemy dużą kartkę przedzieloną na pół i kilka takich samych przedmiotów (zabawek) lub figur. Dziecko lub rodzic układa kolejne przedmioty na jednej stronie kartki papieru, a druga osoba obok układa te same przedmioty w odpowiednie miejsca. Na górze kartki, na dole, po środku z prawej lub lewej strony. W zależności od wieku dziecka stopniujemy trudność zabawy zamieniając się również rolami. Coś na zasadzie odbicia lustrzanego.
Kolejny świetny sposób uczący przestrzeni, logicznego myślenia i planowania to samodzielne tworzenie labiryntów lub gier. Możemy do tego celu użyć pudełka i wylepić w nim z plasteliny trasę labiryntu. Idealnie nadają się też do tego kartony i przedmioty z recyklingu. Spróbujcie też koniecznie ze swoimi pociechami narysować labirynt kredą na placu zabaw. To zdecydowanie jedna z najlepszych zabaw dla dzieci.
- Prezent dla misia
Zachęcamy do przeglądania stron z zadaniami: http://www.kidipage.com/pl